Jolanta Hojda
Czym jest „wewnętrzne dziecko” i jak z nim pracować w terapii?
Czy zdarza Ci się reagować w sposób, którego później nie rozumiesz? Czujesz, że pewne wzorce w relacjach powtarzają się mimo Twoich starań? Odpowiedź może leżeć w dzieciństwie – nie w konkretnych wspomnieniach, ale w tym, jak tamte doświadczenia wciąż kształtują Twoje emocje i zachowania. Koncepcja wewnętrznego dziecka pokazuje, dlaczego dorosłe życie nie zawsze układa się tak, jak byśmy chcieli.
Wewnętrzne dziecko – co to jest?
Wewnętrzne dziecko to suma wszystkich Twoich dziecięcych doświadczeń, emocji i przekonań, które – mimo że dorosłeś – wciąż wpływają na Twoje codzienne życie. Koncepcję spopularyzował John Bradshaw w książce „Homecoming” z 1990 roku. Pokazał, że dorosłe problemy emocjonalne często mają źródło w niezaspokojonych potrzebach z dzieciństwa. Wcześniej o podobnych mechanizmach pisał już Carl Jung.
W praktyce wewnętrzne dziecko objawia się przez:
- automatyczne reakcje emocjonalne,
- głęboko zakorzenione przekonania,
- powtarzające się wzorce zachowań.
Traumatyczne doświadczenia zapisują się w ciele i układzie nerwowym, tworząc automatyczne wzorce reakcji. To właśnie te wspomnienia stanowią fundament wewnętrznego dziecka.
Skąd biorą się rany wewnętrznego dziecka?
Rany powstają, gdy podstawowe potrzeby emocjonalne nie zostały zaspokojone w dzieciństwie. Nie chodzi tylko o spektakularne traumy – często to nieistotne braki zostawiają najgłębsze ślady. Do tej grupy zaliczamy pozornie drobne zdarzenia, które się powtarzają: ignorowanie, wyśmiewanie uczuć, brak bliskości, czy nawet porównywanie.
Praca z wewnętrznym dzieckiem – jakie przynosi korzyści?
Praca z wewnętrznym dzieckiem może budzić wątpliwości. Zwłaszcza wśród osób, które chcą skupić się na bieżących troskach i wyzwaniach. Przynosi ona wiele korzyści, do najważniejszych zaliczamy:
- Lepsza regulacja emocjonalna – przestajesz reagować automatycznie. Zyskujesz większą świadomość uczuć i kontrolę nad zachowaniami.
- Zdrowsze relacje – zranione dziecko przestaje wpływać na to, jak budujesz relacje w dorosłości.
- Zdrowsze relacje z dziećmi – rodzice często nieświadomie przekazują traumy ze swojego dzieciństwa swoim dzieciom. Pracując z wewnętrznym dzieckiem, możesz temu zapobiec.
- Większe poczucie szczęścia – gdy uwalniasz się od traum, to zyskujesz większą swobodę, radość, szczęście i zaczynasz doceniać codzienność.
Praca z wewnętrznym dzieckiem – ćwiczenia do pracy własnej
Istnieją różne techniki i ćwiczenia, które mogą być wykorzystane w pracy z wewnętrznym dzieckiem. Do kluczowych technik zaliczamy:
- Rozwój uważności – dostrzeganie emocji, sygnałów płynących z ciała pomaga uzdrowić wewnętrzne dziecko. Dzięki temu zaczynasz zauważać schematy, powtarzalne wzorce. Pamiętaj, że celem zmiany nie jest zapomnienie przeszłości, traum. Już sama świadomość reakcji, emocji, zachowań może przynieść ulgę.
- Ćwiczenie: Wspomnienia z pamiętnika – wybierz konkretny wiek lub sytuacje i opisz wszystko, co pamiętasz. Opisz co się działo, swoje myśli, uczucia.
- Ćwiczenie: List do wewnętrznego dziecka – przypomnij sobie konkretną sytuację. Następnie list – od siebie (z perspektywy dorosłego), do siebie (dziecka, które pisało pierwszy list). Napisz to, co to dziecko potrzebowało usłyszeć i doświadczyć, a czego nie otrzymało. Technikę możesz połączyć z poprzednią – najpierw napisać kartkę z pamiętnika, a później list do wewnętrznego dziecka.
- Praktyka samowspółczucia – jeśli zauważysz u siebie samokrytyczne myśli, to świadomie bądź dla siebie życzliwy i wyrozumiały.
Jeśli techniki samopomocy są niewystarczające lub czujesz opór przed ich wykonaniem, to warto skorzystać z pomocy specjalisty.
Terapia wewnętrznego dziecka – jak uzdrowić je w pracy ze specjalistą?
Jeśli czujesz opór przed pracą własną lub ćwiczenia wykonywane samodzielnie nie przynoszą efektów, to zadbaj o swoje wewnętrzne dziecko i skorzystaj z profesjonalnego wsparcia. W pracy z nim terapia może być szczególnie skuteczna, bo samo doświadczenie bezpiecznej relacji terapeutycznej jest formą leczenia. Dla wielu osób to pierwsza relacja, w której mogą poczuć akceptację, uwagę, brak oceny.
Terapia wewnętrznego dziecka to oczywiście nie tylko relacja, ale także praktyczne ćwiczenia. Specjalista dopasuje zakres działań do Twoich indywidualnych potrzeb i preferencji.
Jaki nurt do pracy z wewnętrznym dzieckiem wybrać? Tu ważniejsze niż konkretne techniki jest relacja z terapeutą. W ośrodku psychoterapii Podróż wykorzystujemy podejście integracyjne – czerpiemy z dorobku różnych nurtów i dopasowujemy sposób pracy do indywidualnych potrzeb każdej osoby.