Jak przekonać bliską osobę do terapii?

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie powszechnie kojarzone z dziećmi. Jednak coraz częściej mówi się o ADHD u dorosłych. Objawy u starszych osób mogą wyglądać inaczej, ale wpływ na życie codzienne jest równie istotny. W artykule omówimy objawy ADHD u dorosłych, skuteczne metody leczenia oraz techniki samopomocy.

Czym jest ADHD u osób dorosłych?

ADHD to neurobiologiczne zaburzenie, które wpływa na funkcjonowanie uwagi, kontrolę impulsów oraz poziom aktywności. Wyróżniamy 3 główne rodzaje ADHD:

• z przewagą deficytu uwagi,
• z przewagą nadaktywności i impulsywności,
• typ mieszany, który łączy cechy obu powyższych typów.

ADHD jest często kojarzone z nadruchliwością. Jednocześnie u dorosłych objawy ruchowe ADHD mogą ulec stłumieniu i bardziej dotkliwy staje się deficyt uwagi. Co często prowadzi do bagatelizowania problemu.

Objawy ADHD u dorosłych

Diagnozując ADHD, zwraca się uwagę na dwie grupy objawów – nadaktywność i impulsywność oraz deficyt uwagi. U dorosłych często druga grupa jest dominująca, a do typowych objawów zaliczamy:

• Trudności w organizacji czasu – problemy z planowaniem i realizacją zadań, odkładanie ich na później.
• Problemy z koncentracją – trudności z utrzymaniem uwagi na jednej czynności. Podatność na rozproszenia.
• Unikanie zadań długiego wysiłku.
• Kłopoty ze słuchaniem – błądzenie myślami w trakcie rozmowy.
• Drobne błędy – pomijanie szczegółów, przeoczanie detali.
• Zapominanie – częste gubienie przedmiotów oraz zapominanie o codziennych sprawach np. opłaceniu rachunków.

Oczywiście dorośli wciąż doświadczają objawów z grupy nadaktywności i impulsywności, takich jak trudność ze spokojnym odpoczynkiem, problem z siedzeniem w miejscu (zwłaszcza przez dłuższy czas) i ogólnie podwyższony poziom energii. Ponadto do drugiej kategorii zaliczamy też nietakt w rozmowie – przerywanie innym, udzielanie odpowiedzi, zanim zostaną sformułowane pytania. `

Diagnoza ADHD u dorosłych – na co należy zwrócić uwagę?

Diagnozując ADHD u osób dorosłych, istotna jest analiza nie tylko bieżącej sytuacji, ale także zachowań w okresie dzieciństwa. Część objawów powinna występować jeszcze przed 12 rokiem życia. Dodatkowo powinny one uwidaczniać się w różnych kontekstach oraz obniżać jakość funkcjonowania w różnych obszarach. Należy także wykluczyć inne zaburzenia psychiczne.

Dlatego diagnoza ADHD powinna zostać przeprowadzona przez specjalistę. Ten ma dostęp do narzędzi diagnostycznych, takich jak ASRS, czy też DIVA. Ponadto może przeprowadzić wywiad pozwalający lepiej zrozumieć sytuację klienta.

Jak wygląda leczenie ADHD u dorosłych? Psychoterapia i farmakoterapia

Farmakoterapia i psychoterapia są dwoma głównymi filarami leczenia ADHD. Leki pozwalają szybko ograniczyć objawy tego zaburzenia i skuteczniej realizować codzienne obowiązki. Są szczególnie przydatne, u osób z dużym nasileniem ADHD. Dobraniem odpowiednich preparatów zajmuje się lekarz psychiatra. Przepisując lekarstwa, należy uwzględnić także obecność innych chorób i zaburzeń np. lękowych.

Jednocześnie szukając pomocy, warto skorzystać także ze wsparcia psychoterapeuty. ADHD to zaburzenie, które towarzyszy osobom przez całe życie, a w trakcie terapii można lepiej zrozumieć siebie, swoje zachowania i poznać sposoby na poprawę funkcjonowania. Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że z ADHD bardzo często współwystępuje depresja i zaburzenia lękowe. Problemy z koncentracją i nadpobudliwością, mogą w znacznym stopniu utrudniać kontrolowanie zachowania. Często powoduje to problemy w pracy i szkole, ponieważ miejsca te zwykle wymagają dużej uwagi. Niepowodzenia w realizowaniu zadań, ocena zewnętrzna, mogą przyczyniać się do poczucia bycia nieudolnym, gorszym, do poczucia braku sprawczości, a stąd prosta droga zaburzeń depresyjno -lękowych

W ośrodku psychoterapeutycznym Podróż wykorzystujemy podejście integracyjne, które łączy techniki i koncepcje z różnych nurtów psychoterapeutycznych, takich jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), psychodynamiczna, humanistyczna czy systemowa. Dzięki temu nasi psychoterapeuci pracują, uwzględniając i dostosowując sposób psychoterapii do potrzeb osób nieneurotypowych. Dopasowują terapię do indywidualnych potrzeb każdego klienta, uwzględniając zarówno jego bieżące trudności, jak i głębsze, długoterminowe aspekty emocjonalne i psychologiczne.

Samopomoc w ADHD – jak ułatwić sobie codzienne funkcjonowanie?

Oprócz profesjonalnej terapii, osoby dorosłe z ADHD mogą wdrożyć różne techniki samopomocy.

Tworząc plany, dziel zadania do zrobienia na niewielkie kroki. Dzięki temu zmienisz sposób postrzegania projektów i rozpoczęcie pracy stanie się łatwiejsze. Natomiast w trakcie realizacji zadań korzystaj z techniki Pomodoro, czyli pracy w 25-minutowych sekcjach, po których następuje krótka przerwa. Taki styl działania zapewnia odpoczynek oraz różnorodność, która jest ważna dla osób z ADHD.

Istotne jest także unikanie rozpraszaczy. Zorganizuj swoje miejsce pracy tak, żeby minimalizować bodźce z zewnątrz, w szczególności powiadomienia z telefonu oraz komunikatorów. Gdy pracujesz w zespole, to poinformuj współpracowników o potrzebie skupienia.

Ponadto w redukcji objawów ADHD pomocne mogą być ćwiczenia fizyczne. Dlatego osoby prowadzące siedzący tryb życia mogą wprowadzić do swojego życia więcej ruchu. Kolejną aktywnością, o którą warto zadbać są techniki mindfulness. Badania z 2017 roku wskazują, że medytacja uważności ułatwia codzienne funkcjonowanie dorosłym z ADHD.