Jolanta Hojda
Co to jest cyklotymia – objawy, przyczyny i leczenie psychoterapią
Cyklotymia to jedno z mniej rozpoznawalnych zaburzeń nastroju, które jednak ma istotny wpływ na jakość życia osób, które go doświadczają. W tym artykule dowiesz się, czym jest cyklotymia, jakie są jej objawy oraz jak radzić sobie z nią radzić.
Co to jest cyklotymia?
Cyklotymia charakteryzuje się wahaniami nastroju między łagodnymi epizodami podwyższonego oraz obniżonego nastroju. To sprawia, że może być postrzegana jako mniej nasilona forma choroby afektywnej dwubiegunowej, w której następują epizody manii (wzmożony nastrój) oraz depresji.
Cykle epizodów mogą być nieregularne, co utrudnia diagnozę i prowadzi do bagatelizowania problemu. Jednocześnie DSM-V zwraca uwagę, że do diagnozy cyklotymii niezbędne jest występowanie epizodów podwyższonego i obniżonego nastroju przez co najmniej 2 lata, z maksymalnie 2-miesięczną przerwą w występowaniu objawów.
Ponadto podczas diagnozy należy wykluczyć inne zaburzenia psychiczne, zwłaszcza ChAD oraz wpływ innych czynników na stan osoby zgłaszającej się do specjalisty. Istotny jest również wpływ zmian nastroju na funkcjonowanie w różnych sferach życia.
Mimo że cyklotymia jest stosunkowo łagodnym zaburzeniem psychicznym, to wciąż może prowadzić do trudności w życiu codziennym.
Jakie są objawy cyklotymii?
Cechą charakterystyczną cyklotymii jest zmienność nastroju i występowanie fazy podwyższonego oraz obniżonego nastroju. Zmiany są często niespowodowane czynnikami zewnętrznymi lub wewnętrznymi oraz nieadekwatne do okoliczności.
Objawy podwyższonego nastroju:
- Wzrost energii – mniejsza potrzeba snu, nadmierna aktywność.
- Impulsywność – podejmowanie nagłych decyzji, zmienianie planów, skłonność do ryzykownych zachowań.
- Przyjemne emocje – osoby odczuwają radość, nadmierny optymizm, zwiększoną pewność siebie.
Z kolei objawy obniżonego nastroju, to:
- Zmęczenie i brak energii – wyczerpanie, brak motywacji i sił do działania.
- Problemy z koncentracją – trudności w skupieniu się na zadaniach, brak zainteresowania pasjami oraz codziennymi czynnościami.
- Poczucie bezużyteczności – obniżona samoocena, tendencja do samokrytyki.
- Nieprzyjemne emocje – smutek, pustkę, niepokój, poczucie winy.
Cyklotymia leczenie – jak poradzić sobie z tym zaburzeniem?
Leczenie cyklotymii opiera się o terapię farmakologiczną i psychologiczną. Leki mogą ułatwić osiągnięcie stabilności psychicznej i wspierać pracę terapeutyczną. W celu otrzymania leków należy zgłosić się do lekarza psychiatry, który dopasuje środki do potrzeb pacjenta.
Jednocześnie istotne jest uczestnictwo w terapii psychologicznej. W leczeniu cyklotymii sprawdzą się różne nurty psychoterapii. Terapia poznawczo-behawioralna, to jeden z najpopularniejszych nurtów. Skupia się na pracy z nawykami oraz schematami myślowymi. Wyposaża pacjenta w narzędzia do lepszego reagowania na zmiany emocjonalne. W pracy z emocjami bardzo skuteczne jest także podejście DBT, które wyróżnia się silniejszą relacją z terapeutą.
Z myślą o osobach doświadczających ChAD powstała terapia interpersonalna i rytmu społecznego (IPSRT), która skupia się na wprowadzeniu powtarzalnego rytmu dnia oraz pracę nad interpersonalnymi.
Jaki nurt terapeutyczny wybrać? To kwestia indywidualna i uzależniona od potrzeb osoby doświadczającej cyklotymii. W Ośrodku psychoterapii Podróż wykorzystujemy podejście integracyjne. Korzystamy z dorobku różnych nurtów terapeutycznych, co pozwala dopasować sposób pracy do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta.