Osoba toksyczna rani nie tylko ludzi w swoim otoczeniu, ale także siebie. Utrudnia budowanie zdrowych i długoterminowych relacji – nie tylko romantycznych, ale także przyjacielskich i zawodowych. W tym artykule wyjaśnimy, co to znaczy być toksycznym, czym jest toksyczność, jak ją rozpoznać u siebie i innych. Dodatkowo poznasz tu odpowiedź jak przestać być toksycznym.
Co to znaczy być toksycznym? Cechy toksycznych osób
Bycie toksycznym nie oznacza, że jesteś złym człowiekiem. Toksyczność to pewne wzorce myślenia i zachowania, które szkodzą Ci oraz Twoim relacjom. Do najczęstszych zachowań zaliczamy:
- Manipulacja emocjonalna – stosowanie szantaży emocjonalnych, które wykorzystują uczucia innych do własnych celów.
- Egocentryzm – toksyczne osoby skupiają się na sobie, myślą przede wszystkim o własnych potrzebach, problemach i pragnieniach. Brakuje im empatii.
- Obwinianie innych – unikają brania odpowiedzialności za swoje niepowodzenia.
- Wybuchy złości – osoby toksyczne często nie kontrolują swoich negatywnych emocji. Często krzyczą, obrażają innych, w niektórych przypadkach mogą stosować przemoc.
- Bierna agresja – to ironia, sarkazm, celowe działanie na przekór, czy też milczenie w celu “ukarania” drugiej osoby.
- Nadmierne krytykowanie – osoby toksyczne krytykują innych w sposób niekonstruktywny, a czasem wręcz wyśmiewają.
Ponadto często osoby toksyczne w związku mogą izolować swoją drugą połówkę od bliskich. Często stosują Gaslighting polegający na podważaniu postrzegania rzeczywistości przez drugą osobę. Może on polegać na zaprzeczaniu faktom, a w skrajnych przypadkach np. przekładaniu rzeczy.
Toksyczna osobowość – jak rozpoznać u siebie i bliskiej osoby?
Nie istnieje test, który pozwala jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy jestem toksyczna/toksyczny. Natomiast zadając sobie to pytanie, już robisz krok w kierunku zmiany swoich zachowań oraz postawy w relacjach interpersonalnych na lepsze.
Bez względu na to, czy zastanawiasz się, co to znaczy toksyczny człowiek w kontekście swoim, czy też swojej drugiej połówki – zapoznaj się z cechami toksycznych osób w poprzedniej części artykułu. Im więcej sygnałów obserwujesz u siebie lub innej osoby, tym większe prawdopodobieństwo, że masz do czynienia z toksykiem.
Jednocześnie trzeba pamiętać, że toksyczność to nie choroba. Każda osoba, która przejawia toksyczne zachowania, może przepracować przekonania, wzorce myślenia i działania oraz wypracować nowe, zdrowe i wspierające nawyki. Kluczowe do zmiany jest zaangażowanie toksyka – jeśli widzisz u bliskiej osoby toksyczne zachowania, to nie jesteś w stanie zmusić jej do zmiany wbrew jej woli.
Jak przestać być toksycznym? Techniki samopomocy
Zmiana toksycznych wzorców wymaga konsekwentnej pracy nad swoimi zachowaniami:
- Naucz się słuchać – w rozmowach z innymi poświęć więcej czasu na słuchanie niż opowiadanie o sobie.
- Przepraszaj – przeprosiny to jeden z pierwszych kroków, który pozwoli Ci wziąć odpowiedzialność za swoje zachowania.
- Mów o swoich uczuciach – zacznij komunikować swoje potrzeby w zdrowy i konstruktywny sposób.
- Obserwuj i zmieniaj schematy myślenia i postępowania – obserwuj sytuacje, w których przejawiasz toksyczne zachowania i wyciągaj z nich wnioski. Zastanów się, co do nich doprowadziło, jak możesz zachowywać się w sposób mniej toksyczny w przyszłości.
- Wspierające nawyki – regularna aktywność fizyczna, medytacja, czy też prowadzenie dziennika wspierają pracę nad sobą.
Pamiętaj o tym, że zmiana toksycznych zachowań to proces. Nie zmienisz się w ciągu dnia, a nawet tygodnia. Dlatego doceniaj każdy, nawet najmniejszy postęp na drodze do zdrowszych relacji.
Psychoterapia – jak praca ze specjalistą wspiera zmianę toksycznych osób?
Współpraca z psychoterapeutą pomaga skuteczniej przepracować toksyczne zachowania. Dlaczego? Bo to specjalista od psychiki człowieka. W ośrodku psychoterapii Podróż wykorzystujemy podejście integracyjne. Dzięki temu używamy technik z różnych nurtów, co pozwala wdrażać zmiany w swoim życiu szybciej, skuteczniej i przyjemniej. Dopasowujemy strategie działania do indywidualnych potrzeb każdej osoby.
Psychoterapia jest szczególnie ważna, gdy bycie toksycznym towarzyszy komuś od wczesnych lat dzieciństwa. Czasem toksyczna osobowość jest skutkiem obserwacji zachowań rodziców, rodzeństwa. Silnie zakorzenione przekonania, nawyki mogą być trudne do przepracowania osobiście, natomiast terapeuta pomoże uporać się z nimi skuteczniej.
Warto przyjrzeć się jeszcze jednemu zagadnieniu – psychoterapii w toksycznym związku. Jeśli twój partner lub partnerka zachowują się toksycznie i Cię to przytłacza, to psychoterapia par może pomóc. Warto podkreślić jednocześnie, że jej skuteczność zależy od zaangażowania obydwu partnerów, dlatego, jeśli Twoja druga połówka nie chce udać się do specjalisty, to zmuszenie jej nie przyniesie żadnych zmian. Możesz zdecydować się także na terapię indywidualną, by poradzić sobie z bagażem doświadczeń wynikających ze związku z toksykiem.
Najnowsze komentarze