Overthinking – kiedy myślenie staje się pułapką? Przyczyny, skutki i sposoby radzenia sobie

Czy zdarza Ci się spędzać godziny, analizując jedną sytuację? Rozważać wszystkie możliwe scenariusze rozmowy, która dopiero ma nastąpić? A może wracasz myślami do wydarzeń sprzed lat, zastanawiając się, co mogłeś zrobić inaczej? Jeśli odpowiedź brzmi twierdząco, prawdopodobnie doświadczasz zjawiska znanego jako overthinking. W tym artykule poznasz sposoby, dzięki którym możesz samodzielnie ograniczyć nadmierne rozmyślanie. Podpowiemy także, kiedy warto skorzystać ze wsparcia specjalisty. Zacznijmy jednak od podstaw.

Co to znaczy Overthinking?

Overthinking, czyli nadmierne myślenie, może dotyczyć zarówno przeszłości, jak i przyszłości. W pierwszym przypadku są to myśli typu co by było, gdyby, dlaczego to zrobiłem, co mogłem zrobić inaczej? To roztrząsanie przeszłości, które nie tylko nie przynosi żadnych zmian, ale także pogłębia negatywne emocje i prowadzi do poczucia bezsilności.

Overthinking może dotyczyć także przyszłości, to myśli typu co jeśli nie dam rady, co się stanie, gdy coś pójdzie nie tak. Cechą charakterystyczną overthinkingu jest to, że kończy się na zamartwianiu. Brakuje tu działań, które mogłyby zapobiegać negatywnym scenariuszom, lub pomóc się na nie przygotować.

Overthinking objawia się także podczas podjęcia decyzji. Nawet dokonanie pozornie prostych wyborów jest poprzedzone długą analizą, co wywołuje paraliż analityczny i utrudnia dokonanie wyboru.

Na szczególną uwagę zasługuje overthinking w związku i relacjach interpersonalnych. Polega on na wnikliwym analizowaniu intencji drugiej osoby, zastanawianiu się nad każdym detalem, sygnałem, czy nawet wypowiedzianym słowem.

Reasumując – co to znaczy overthinking? To nadmierne myślenie, analizowanie – niewspółmiernie do okoliczności. Często osoby doświadczające go nadmiernie przejmują się niemal wszystkim.

Czy nadmierne myślenie, to choroba?

Overthinking sam w sobie nie jest sklasyfikowany jako choroba. Natomiast warto podkreślić, że nadmierne myślenie może potęgować nieprzyjemne stany emocjonalne, takie jak lęk, poczucie winy, wstyd. Co może sprzyjać rozwojowi różnych zaburzeń psychicznych m.in. depresji, zaburzeń lękowych.

Dlatego, pomimo że odpowiedź na pytanie, czy overthinking to choroba jest przecząca, to nie należy go bagatelizować. Ponadto nadmierne rozmyślanie nie tylko może prowadzić do zaburzeń psychicznych, ale także być ich skutkiem.

Overthinking objawy – kiedy nadmierne myślenie staje się problemem?

Oczywiście każdy myśli o przyszłości lub przeszłości. Istotny jest kontekst oraz skutki. Najważniejsze objawy, które sygnalizują, że overthinking jest problemem, w twoim życiu, to:

• Problem ze skupieniem się na codziennych zadaniach i obowiązkach – Twoje myśli krążą wokół przeszłych lub przyszłych wydarzeń.
• Trudności z podejmowaniem decyzji – dokonanie nawet prostego wyboru musi być poprzedzone długą analizą.
• Zaburzenia snu – nadmierne rozmyślanie prowadzi do zaburzenia cyklu dobowego, obniża jakość snu.
• Osłabiony układ odpornościowy – stres połączony z trudnościami w regeneracji i niską jakością snu sprzyja chorobom, bólom głowy.
• Pogorszone relacje – nadmierne rozmyślanie może negatywnie wpływać na relacje (zarówno bliższe, jak i dalsze).

Oczywiście, nawet jeśli nie zauważasz u siebie powyższych sygnałów, natomiast masz wrażenie, że zbyt dużo uwagi poświęcasz na rozmyślanie, to nie warto ignorować swojej intuicji. Skontaktuj się ze specjalistą, który pomoże przeanalizować Twoje funkcjonowanie.

Jak pozbyć się overthinkingu? Wykorzystaj techniki samopomocy

Nadmierne myślenie, zwłaszcza gdy nie jest powiązane z innymi zaburzeniami psychicznymi, może być redukowane za pomocą różnych technik samopomocy. Warto praktykować regularnie wspierające nawyki, które wpływają pozytywnie na dobrostan psychiczny:

• Medytacja i techniki mindfulness – pomagają wyciszyć umysł, odciąć się od bodźców.
• Relaksacja – prowadzona relaksacja pozwala skupić się na seansie, rozluźnić ciało i umysł.
• Dziennik myśli – regularne zapisywanie swoich myśli pozwala oczyścić umysł.
• Aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia wpływają pozytywnie nie tylko na ciało, ale także mózg i samopoczucie.

Pamiętaj, że kluczowa jest regularność. Zamiast próbować wykonywać wszystkie zadania z powyższej listy, wybierz jedną lub dwie techniki i skup się na nich.

Overthkinig leczenie – kiedy warto skorzystać ze wsparcia specjalisty?

Gdy techniki samopomocy zawodzą lub overthinking jest powiązany z innymi zaburzeniami, to warto skorzystać ze wsparcia specjalisty. Psychoterapeuta nie tylko pomoże uporać się z nadmiernym myśleniem, ale przede wszystkim przeprowadzi dokładny wywiad – pozna Twoją sytuacją, potrzeby i cele. To pozwoli dopasować sposób pracy do indywidualnych preferencji.

Jeśli doświadczasz overthkinigu i chcesz skonsultować to ze specjalistą, to skontaktuj się z nami. W ośrodku psychoterapii Podróż pracujemy w podejściu integracyjnym – nasi terapeuci wykorzystują techniki z różnych nurtów. Dopasujemy sposób pracy do Twoich indywidualnych potrzeb.