Psycholog, psychoterapeuta, psychiatra – kiedy i do kogo pójść?

Świadomość społeczeństwa w zakresie problemów psychicznych oraz metod walki z nimi nieustannie wzrasta. Jednak zawody psychologa, psychoterapeuty i psychiatry są cały czas mylone. Rzeczywiście każdy z tych trzech specjalistów pomaga w walce z chorobami i zaburzeniami na tle psychicznym, lecz ich zadania są zróżnicowane.

Odpowiedź na pytanie, kiedy psycholog, a kiedy psychiatra lub psychoterapeuta powinien zająć się naszym problemem, znajduje się w dalszej części artykułu.

Czym zajmują się psycholog, psychoterapeuta i psychiatra?

Zanim wskażemy konkretne różnice pomiędzy psychologiem a psychoterapeutą i psychiatrą, chcielibyśmy pokrótce opisać każdy z tych zawodów.

Psycholog – charakterystyka zawodu

Psycholog to specjalista, który ukończył 5-letnie studia magisterskie. Jego zadaniem jest stawianie diagnoz (choć przypominamy, nie jest to lekarz) na podstawie wywiadów przeprowadzanych z pacjentami i testów psychologicznych. Specjalista ten odpowiada również za udzielanie pomocy psychologicznej. Aby mógł zapewnić profesjonalne wsparcie, musi dysponować szeroką wiedzą na temat procesów myślowych, zasad społecznych i zachowań psychologicznych.

Do kompetencji psychologa zalicza się wykonywanie testów psychologicznych, poradnictwo, wypisywanie orzeczeń psychologicznych i pomaganie pacjentom w rozwiązywaniu różnorodnych problemów życia codziennego. Do tego specjalisty należy się zgłosić w przypadku odczuwania przewlekłego stresu lub lęku, braku satysfakcji z relacji partnerskich czy rodzinnych, a także zaniku chęci do wykonywania codziennych czynności.

Psychologa warto odwiedzić również w sytuacjach kryzysowych, np. po śmierci bliskiej osoby, a także w przypadku zaburzeń snu czy łaknienia. Specjalista ten może pomóc w radzeniu sobie w sytuacjach konfliktowych, budowaniu świadomości posiadanych możliwości, nabraniu dystansu do różnorodnych spraw i innym spojrzeniu na własne postępowanie.

Psychoterapeuta – kto to?

Psychoterapeuta to specjalista zajmujący się leczeniem, profilaktyką oraz rehabilitacją zaburzeń na tle psychicznym. Ukończył (lub jest w trakcie) 4- letnich studiów podyplomowych z psychoterapii. Może być psychologiem lub psychiatrą, ale nie musi – może posiadać inne wykształcenie humanistyczne na poziomie magisterskim takie jak pedagog, socjolog, mgr resocjalizacji. W odróżnieniu od psychologa i psychiatry, tylko taka osoba może prowadzić psychoterapię. Wykorzystuje różnorodne, zaawansowane metody i techniki terapeutyczne. Posiada szeroką wiedzę na temat powstawania problemów emocjonalnych, a także sposobów ich przepracowywania. Pomaga pacjentom w rozwoju lub zmianie osobowości.

Do psychoterapeuty warto udać się w przypadku trudności adaptacyjnych lub pojawiających się w relacjach, odczuwaniu osamotnienia bądź występowania wahań nastroju. Warto wspomnieć, że psychoterapeuta nie stawia diagnoz.

Psychiatra – lekarz zajmujący się ludzką psychiką

Psychiatra to lekarz specjalizujący się w badaniu, diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń oraz chorób na tle psychicznym. Podczas wizyty u tego specjalisty zostaje się poddanym profesjonalnemu badaniu psychiatrycznemu, mającemu formę rozmowy. Dzięki niemu lekarz jest w stanie zapoznać się z problemami pacjenta i dobrać odpowiednie leczenie.

Co ważne, psychiatra ma prawo przepisywać leki. Specjalista ten zapewnia zarówno pomoc doraźną, np. podczas żałoby, jak i długoterminową w przypadku chorób przewlekłych czy występowania zaburzeń, których stopień zaawansowania wymaga regularnych konsultacji z lekarzem.

Psycholog a psychoterapeuta – różnice

Wiele osób zastanawia się, jaka jest różnica między psychologiem a psychoterapeutą. Może się wydawać, że zajmują się tym samym. Zarówno pierwszy, jak i drugi pracuje nad ludzką psychiką. Jednak zawody te w pewnym stopniu się od siebie różnią.

Po pomoc do psychologa należy zgłosić się, gdy chcemy uzyskać diagnozę psychologiczną. Ten aspekt może być niezwykle przydatny podczas leczenia neurologicznego lub psychiatrycznego. Ponadto psycholog zapewnia profesjonalną pomoc, np. gdy zmagamy się z trudnymi emocjami.

Należy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do psychoterapeuty, psycholog nie ma prawa prowadzić psychoterapii. Natomiast ta forma wsparcia jest niezwykle pomocna, gdy od dłuższego czasu nie umiemy sobie poradzić z negatywnymi emocjami lub chorujemy na różne schorzenia o podłożu psychicznym, jak depresja.

Psycholog a psychoterapeuta – kogo wybrać?

Gdy już wiadomo, jaka jest różnica między psychologiem a psychoterapeutą, czas odpowiedzieć na pytanie, którego z tych specjalistów wybrać. Otóż do pierwszego z nich warto skierować się w przypadku sytuacji kryzysowych, np. rozpadu związku czy śmierci bliskiej osoby. Psycholog może zapewnić pomoc również wtedy, gdy doświadczamy problemów w pracy lub tracimy chęć do wykonywania codziennych obowiązków.

Natomiast do psychoterapeuty warto się udać, gdy od dłuższego czasu nie radzimy sobie z silnymi emocjami i czujemy, że problem tkwi w nas samych. Do tego specjalisty należy zapisać się w przypadku depresji, napadów lękowych, zaburzeń odżywiania czy trudności w budowaniu związków. Pomoc psychoterapeuty jest również świetną opcją, gdy nie potrafimy panować nad złością, odczuwamy silne poczucie winy lub pragniemy zmienić coś w swoim życiu, jednak nie wiemy jak. Często zdarza się, że psychoterapię trzeba połączyć z leczeniem farmakologicznym. W takim przypadku specjalista zaleca wizytę u psychiatry.

Psycholog a psychiatra – różnice

Jaka jest różnica między psychologiem a psychiatrą? Wbrew pozorom bardzo duża. Mimo że oboje zajmują się ludzką psychiką, to jednak posiadają inne uprawnienia. Do pierwszego z wymienionych udajemy się, gdy potrzebujemy pierwszej pomocy i porady w kwestii problemów natury psychicznej lub wstępnej diagnozy (np. w kontekście zaburzeń osobowości). Ponadto specjalista ten może zapewnić wsparcie w problemach życia codziennego oraz poradnictwo. Taka osoba wykonuje testy psychologiczne, stawia diagnozy, pomaga w walce ze stresem i kieruje pacjentów na odpowiednie leczenie. Należy jednak pamiętać, że psycholog nie ma prawa wypisywać recept czy wdrażać leczenia farmakologicznego. Takie kompetencje posiada jedynie psychiatra, ponieważ jako jedyny z wymienianych zawodów, jest lekarzem.

Do zadań psychiatry również należy diagnozowanie chorób psychicznych, kierowanie pacjentów do szpitala i leczenie zaburzeń psychicznych. Specjalista ten wprowadza środki farmakologiczne oraz przepisuje leki dostępne na receptę. Zwykle zajmuje się cięższymi przypadkami niż psycholog.