Psychoterapia dzieci i młodzieży

Wiele osób uważa dzieciństwo za piękny i beztroski czas, jednak należy pamiętać, że wczesne lata życia mają istotne znaczenie dla kształtowania się obrazu własnej osoby, nauki pewnych wzorców zachowań i relacji z innymi ludźmi.

W związku z rosnącą liczbą dzieci zmagających się z różnego typu trudnościami psychicznymi Ośrodek Psychoterapii Podróż oferuje psychoterapię dzieci i młodzieży w nurcie integracyjnym, łączącym w sobie elementy m.in. podejścia poznawczo behawioralnego i psychodynamicznego.

Na czym polega psychoterapia dzieci? 

Psychoterapia dzieci prowadzona jest zazwyczaj metodą niedyrektywnej terapii zabawowej stworzonej przez Virginię Axline (Non-Directive Play Therapy). Terapia ta opiera się na założeniu, że człowiek posiada w sobie nie tylko zdolność do rozwiązywania własnych problemów, ale też pewien impuls do wzrostu, który sprawia, że zachowania bardziej dojrzałe są dla niego bardziej satysfakcjonujące niż te mniej dojrzałe. W niedyrektywnej terapii pozwala się dziecku pozostać sobą i akceptuje je takim, jakie ono jest bez oceniania i naciskania na zmianę.

W pracy z dzieckiem nazywa się wszelkie wyrażane przez nie stany emocjonalne. Takie podejście pozwala dziecku poznać siebie w jego własnym tempie i ewentualnie dokonać tylko takich zmian, jakie według niego złożą się na bardziej satysfakcjonujący wzorzec funkcjonowania. Niedyrektywna terapia zabawowa pozwala dziecku dokonywać tego, w najbardziej dla niego naturalny sposób – poprzez zabawę.

Jak wygląda terapia dzieci i młodzieży?

Dzieci swoje trudności najczęściej odzwierciedlają w zabawie, dlatego też terapeuta często bazuje na tej aktywności. Dodatkowo korzysta z różnych gier, plansz, czy pacynek, aby nawiązać z dzieckiem więź i je poznać. Sam empatyczny, pełen zrozumienia i zaufania kontakt terapeuty z dzieckiem jest ważnym czynnikiem leczącym, a powstała więź emocjonalna wpływa pozytywnie na zaangażowanie dziecka w terapię.

Nierzadko zdarza się, że dziecko nie potrafi prawidłowo nazwać tego co czuje, co myśli, czego pragnie i potrzebuje, dlatego ważnym elementem terapii jest praca w oparciu o rysunek. Dzieci mogą w ten sposób wyrazić swoje uczucia i obawy. Łatwiej im też mówić o swoich trudnościach nie odnosząc się bezpośrednio do siebie. Z tego względu na terapii psychologicznej dla dzieci terapeuta zachęca do wspólnego tworzenia bajek i opowiadań. Dziecko, tworząc opowiadania może przypisywać głównemu bohaterowi własne cechy lub przedstawiać jego sytuację, jako podobną do swojej.

Na terapii dla dzieci starszych terapeuta wspólnie z pacjentem rysują schematy, komiksy, oglądają fragmenty filmów, dzielą się refleksjami po przeczytaniu książek, odgrywają scenki po to, aby trafnie zdiagnozować trudności dziecka i wyposażyć je w narzędzia do radzenia sobie. Te narzędzia to m.in. techniki oddechowe, trening zastępowania agresji, nauka uważności, relaksacji, nauka asertywności oraz rozwój kompetencji społecznych.

Warto podkreślić, iż terapeuta pracujący z dzieckiem, jednocześnie współpracuje z rodzicami, daje wskazówki wychowawcze, zachęca do podejmowania nowych wyzwań rodzicielskich i motywowania dziecka.

Czym różni się psychoterapia młodzieży od psychoterapii dla dzieci?

Terapia dla młodzieży i starszych dzieci ma charakter bardziej ustrukturalizowany. Opiera się w większym stopniu na psychoedukacji, doświadczaniu i pogłębianiu wglądu we własne stany emocjonalne oraz rozwijaniu samoświadomości. Nastolatek/tka z pomocą psychoterapeuty zaczyna bardziej rozumieć trudności z jakimi się mierzy, poznaje i wzmacnia swoje mocne strony, co pozwala na lepsze radzenie sobie z problemami.

Podczas psychoterapii młodzieży w większym stopniu okazywane jest wsparcie w zakresie budowania samodzielności, autonomii oraz zaufania do siebie. Stopniowo następuje przejście od motywacji rodziców do motywacji samego nastolatka – pacjenta.  Terapeuta omawia z nim proces terapeutyczny, ustala wspólnie cele i tematy kolejnych sesji.

Młodzież korzysta także z technik mindfulness – termin określający tzw. „ uważną obecność”, czyli  bycie skoncentrowanym w określony sposób, świadome bycie tu i teraz, bez wartościowania i oceniania.

Kiedy przydatna jest psychoterapia dzieci i młodzieży? – Warszawa

Na terapii dzieci, czy też psychoterapii dla młodzieży najczęściej poruszane są zagadnienia takie jak:

• przejawianie trudnych stanów emocjonalnych (nasilony lęk, niepokój, przygnębienie, stany okołodepresyjne);

• problemy w sferze społecznej – trudności w utrzymywaniu i nawiązywaniu relacji z rówieśnikami, trudności w odnalezieniu się w grupie, izolacja;
• problemy wychowawcze – dziecko nie uznaje autorytetu, jest agresywne itp.;
• zaburzenia odżywiania, snu;
• uzależnienie od gier i internetu;
• trudności w sytuacjach okołorozwodowych i opieki naprzemiennej;
• sytuacja żałoby;
• trudności dzieci w rodzinach patchworkowych – problemy z adaptacją lub wzajemną rywalizacją;
• inne trudne zachowania np. ADHD, tiki;
• ataki paniki, fobie i zespół PTSD
• sytuacja dzieci wychowujących się w rodzinach zastępczych i adopcyjnych;
• zachowania destrukcyjne np. samouszkodzenia;
• trudności adaptacyjne dzieci wybitnie zdolnych;
• po kryzysach psychicznych i pobytach na oddziałach psychiatrycznych.