Psychoterapia Gestalt

Psychoterapia Gestalt z perspektywy przeciętnego człowieka wydaje się jedną z mniej znanych form terapii. Mimo tego warta jest uwagi ze względu na swój holistyczny charakter. W Ośrodku Psychoterapii Podróż oferujemy psychoterapię w podejściu integracyjnym, który łączy w sobie elementy wielu nurtów terapeutycznych w tym właśnie najważniejsze aspekty psychoterapii Gestalt. Czym zatem charakteryzuje się ten kierunek?

Czym jest psychoterapia Gestalt?

Psychoterapia Gestalt wywodzi się z psychologii Gestalt, inaczej nazywanej również “psychologią postaci” i powstała w połowie XX wieku. Należy do nurtu humanistycznego, który nazywany jest trzecią siłą w psychologii zaraz po psychoanalizie oraz behawioryzmie. Samo słowo Gestalt pochodzi z języka niemieckiego i oznacza “kształt”, “formę” i “figurę”.

Jednym z podstawowych założeń terapii Gestalt jest twierdzenie, że każdy człowiek posiada potencjał do rozwoju i możliwość efektywnego funkcjonowania w środowisku, jeśli tylko jest świadomy co dzieje się w nim samym oraz w jego otoczeniu. Jej głównym celem jest zatem odblokowanie potencjału i poprawa funkcjonowania danej osoby poprzez pogłębienie jej samoświadomości.

Kluczowym pojęciem w terapii Gestalt jest “całość”, bowiem każdy psycholog Gestalt głosi, iż całość to, coś więcej niż tylko suma poszczególnych części. Wobec tego, człowiek jest tutaj rozumiany jako pewnego rodzaju psychofizyczna całość.

 W psychoterapii Gestalt bardzo istotna jest również podmiotowość człowieka. Terapeuta w trakcie spotkań zachęca klienta do podejmowania świadomych wyborów i brania odpowiedzialności za własne działania.

Warto zauważyć, iż w tym nurcie terapeutycznym w przeciwieństwie do terapii psychodynamicznej czy poznawczo behawioralnej stosuje się określenie “klient”, a nie “pacjent”. Osoba biorąca udział w terapii Gestalt jest aktywnym uczestnikiem procesu terapeutycznego, a nie biernym chorym. Nie występuje tutaj również asymetria ról (terapeuta/lekarz-pacjent), istnieje natomiast relacja oparta na równych warunkach (człowiek-człowiek).

Na czym polega terapia Gestalt? Warszawa 

Psycholog Gestalt ujmuje każde zjawisko jako pewną “postać” – “Gestalt”, czyli odrębną jakość, która stanowi pewną całość. Istotnym jest też, że części nie definiują całości, to całość tworzy i determinuje poszczególne elementy.

Biorąc to pod uwagę nikogo chyba nie zdziwi, iż w terapii Gestalt mówi się o zjawisku tzw. “niedokończonej sprawy” czy też “niedomkniętego Gestaltu”. W prostych słowach niedokończone sprawy doskwierają ludziom, dlatego dążą oni do ich zakończenia. Niedokończone rozmowy i konflikty, niewyjaśnione zdarzenia czy też niewyrażone uczucia nie pozwalają człowiekowi skupić się na teraźniejszości. Natomiast po każdej zakończonej sytuacji i wyrażonej emocji, przychodzi następne wydarzenie i znajduje się miejsce na kolejne uczucie. W związku z tym, w trakcie procesu terapeutycznego terapeuta pomaga klientowi rozpoznać i podomykać Gestalty, które spowodowały trudności psychiczne lub blokują potencjał rozwojowy danej osoby. Tym samym klient zyskuje wolność i spełnienie.

Istotnym dla terapii Gestalt jest również koncepcja figury/tła. Psycholodzy postaci odkryli, że kiedy ludzie odbierają otoczenie w sposób wzrokowy, to wybierają konkretne miejsce/rzecz jako centrum zainteresowania, a resztę postrzegają jako mniej istotne tło. Oznacza to, że ludzka percepcja może być znacznie różna w zależności od tego, co dana osoba uzna za figurę, a co zostanie przez nią określone jako drugi plan (tło).

Znany psycholog Gestalt Kurt Lewin stworzył teorię pola, która wykorzystywana jest w terapii Gestalt. Jej głównym założeniem jest to, że człowiek jest częścią jakiejś większej całości. Ponadto zachowanie człowieka jest zdeterminowane przez jego pole psychofizyczne. Pole to stanowi przestrzeń oddziaływań psychicznych, które są zorganizowane w określony sposób. Wobec tego wszystko, co związane z daną osobą łączy się z otaczającym ją światem, innymi ludźmi oraz z jej zasobami.

Czego można się spodziewać uczestnicząc w terapii Gestalt?

Psychoterapia Gestalt zaczerpnęła niektóre elementy z psychoanalizy. Jednym z nich jest zwrócenie szczególnej uwagi na relację między terapeutą, a klientem. Ta interakcja stanowi podstawę terapii Gestalt, gdyż bez zbudowanego zaufania i poczucia bezpieczeństwa, uczestnik terapii nie jest w stanie autentycznie przeżywać oraz odkrywać prawdy o sobie.

W terapii Gestalt wykorzystywany jest tzw. dialog egzystencjalny, czyli spotkanie z osobą dla niej samej. Polega on na empatycznej rozmowie i przeżywaniu skupionym na “tu i teraz”. Podczas tego dialogu (Ja – Ty) klient ma szansę zyskać świadomość “własnego Ja” na granicy kontaktu z drugim człowiekiem.

Warto zaznaczyć, że spotkania w terapii Gestalt nie mają z góry określonego schematu. To o czym rozmawia się na sesji zależy od tego co wnosi klient, czyli z jakim problemem zmaga się obecnie, jak wygląda historia jego życia, jakim poziomem otwartości się odznacza oraz jaki ma nastrój danego dnia. Terapeuta dostosowuje się również do oczekiwań klienta wtedy, gdy ten ma konkretny temat, który chciałby poruszyć.
Oprócz wspomnianego wcześniej dialogu egzystencjalnego psychoterapia Gestalt wykorzystuje także proste doświadczenia takie jak: rozmowa z wyobrażoną osobą (technika pustego krzesła), dialog między różnymi częściami własnej osoby (np. nieśmiałą i ekshibicjonistyczną; tzw. praca na dwóch krzesłach), praca z rysunkiem, praca z marzeniami sennymi, czy też ćwiczenia oddechowe. 

Psychoterapia Gestalt Warszawa – dla kogo?

Wyniki badań naukowych potwierdzają skuteczność wykorzystywania psychoterapii Gestalt w praktyce klinicznej. Psycholog Gestalt, a właściwie psychoterapeuta pracujący z zastosowaniem tego podejścia jest równie efektywny, co przedstawiciele innych form terapii. Terapia Gestalt wykorzystywana jest do leczenia rozmaitych problemów psychicznych takich jak: zaburzenia lękowe, depresja, zaburzenia odżywiania, uzależnienia, a także zaburzenia osobowości. Ponadto przynosi korzyść osobom pozostającym w kryzysie, czy to rozwojowym czy egzystencjalnym. Psychoterapia Gestalt polecana jest również osobom zainteresowanym rozwojem osobistym i pogłębianiem wiedzy o sobie. W Ośrodku Psychoterapii Podróż stosujemy podejście Gestalt w ramach nurtu integracyjnego dostosowując odziaływania do zaburzeń i potrzeb Pacjenta/Klienta.