Jolanta Hojda
Chroniczne zmęczenie – przyczyny, objawy i skuteczne sposoby na odzyskanie energii
Czy czujesz się stale zmęczony, mimo wystarczającej ilości snu? Czy zwykłe codzienne czynności wyczerpują Cię bardziej niż kiedykolwiek wcześniej? Jeśli tak, możesz doświadczać chronicznego zmęczenia – problemu, który dotyka coraz większej liczby osób. W tym artykule poznasz skuteczne sposoby na radzenie sobie z wyczerpaniem, jednak zacznijmy od podstaw.
Czym jest zespół chronicznego zmęczenia? Objawy
Zacznijmy od odpowiedzi na pozornie trywialne pytanie – czym jest zmęczenie. ICD 11 definiuje je, jako uczucie wyczerpania, letargu, lub spadku energii. Jest odczuwane jako osłabienie lub wyczerpanie zasobów fizycznych, lub psychicznych. Charakteryzuje się zmniejszoną zdolnością do pracy i ograniczoną wydajnością w reagowaniu na bodźce.
Należy podkreślić, że odczuwanie zmęczenia jest naturalne po wysiłku psychicznym lub fizycznym. Natomiast, gdy czujesz się wyczerpany lub osłabiony bez wyraźnej przyczyny, to może to być sygnał problemów zdrowotnych. Podłoża mogą być różne m.in. trwająca infekcja wirusowa, odczuwanie osłabienia po przebytej chorobie. Ponadto niektóre zaburzenia psychiczne mogą je potęgować.
Permanentne zmęczenie – czym różni się klasycznego osłabienia?
Przewlekłe zmęczenie możemy opisać, jako stan permanentnego wyczerpania, którego nie da się wyjaśnić innymi chorobami, zaburzeniami psychicznymi, czy też czynnikami środowiskowymi. Do jego charakterystycznych objawów zaliczamy:
- odczuwanie silnego zmęczenia,
- poczucie osłabienia,
- gorsze samopoczucie,
- zaburzenia funkcji poznawczych (m.in. spadek koncentracji, pogorszenie pamięci),
- trudności z odpoczynkiem i regeneracją,
- spadek odporności.
Przyczyny chronicznego zmęczenia
Przewlekłe zmęczenie może być spowodowane różnymi czynnikami, podzielimy je na 3 główne grupy: biologiczne, psychologiczne oraz środowiskowe:
- Biologiczne przyczyny chronicznego zmęczenia – niektóre choroby, czy też zaburzenia hormonalne mogą potęgować uczucie zmęczenia. Ponadto na poziom energii mogą wpływać poziomy niektórych witamin, makro- oraz mikroelementów. Przyjmowane leki także mogą oddziaływać na samopoczucie.
- Psychologiczne przyczyny chronicznego zmęczenia – na uwagę zasługuje przede wszystkim chroniczny i długotrwały stres, prowadzący do przeciążenia organizmu. Zaburzenia snu, czy też niektóre zaburzenia psychiczne mogą potęgować uczucie wyczerpania.
- Środowiskowe przyczyny chronicznego zmęczenia – presja środowiskowa, czy też nadmierne obciążenie pracą utrudniają odpoczynek i potęgują uczucie zmęczenia. Również współczesny tryb życia (brak ruchu, siedząca praca) mogą potęgować objawy.
Jak pozbyć się zmęczenia? Zacznij od diagnozy
Natomiast szukając odpowiedzi na pytanie, jak walczyć ze zmęczeniem należy podkreślić, że podstawą jest dokładna diagnostyka. Ona pozwoli określić, jakie jest podłoże odczuwanego wyczerpania. Warto udać się do lekarza rodzinnego, żeby zrobić kompleksowe badania krwi. Powinny one obejmować nie tylko podstawową morfologię, ale także m.in. poziomy hormonów tarczycy, glukozy, witaminy D, czy też magnezu. Dobór odpowiednich badań powinien dostosować lekarz na podstawie wywiadu i historii medycznej.
Istotnym krokiem jest także przeprowadzenie diagnozy psychologicznej. Wywiad pozwoli dokładnie poznać Twoją sytuację, a także potwierdzić lub wykluczyć współistnienie zaburzeń psychologicznych. Permanentne zmęczenie może być powiązane m.in. z depresją, zaburzeniami lękowymi, ADHD, czy też zaburzenia snu.
Jak pokonać zmęczenie? Istotne jest kompleksowe wsparcie
Odpowiadając na pytanie, jak pozbyć się zmęczenia niezbędne jest dopasowanie terapii do przyczyn i indywidualnych potrzeb jednostki. Inaczej wygląda praca z osobą, która ma niedobory witamin, a inaczej z pacjentem, który doświadcza ADHD. Jednocześnie zespół przewlekłego zmęczenia jest często wynikiem wielu zmiennych, przez co niezbędna jest głęboka zmiana stylu życia obejmująca wdrożenie nowych zwyczajów, modyfikację diety, czy też suplementację. Istotne jest dopasowanie go do potrzeb psychicznych i fizycznych danej osoby.
Gdy odczuwasz permanentne zmęczenie i chcesz skutecznie z nim walczyć, to pomocna jest psychoterapia. Dlaczego? Ponieważ pomaga na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim osoba doświadczająca przewlekłego zmęczenia może nauczyć się akceptować sytuację. To niezwykle istotne, jeśli jego przyczyną jest np. choroba. Podczas indywidualnej pracy z terapeutą możliwe jest opracowanie nowych nawyków i mechanizmów działania, które pozwolą dostosować funkcjonowanie na co dzień, do aktualnych zasobów.
Należy podkreślić, że często główną przyczyną permanentnego zmęczenia jest styl życia. Stawianie sobie nierealistycznych oczekiwań, zaniedbywanie snu, czy też dieta bogata w cukry proste, to tylko przykładowe czynniki, które długoterminowo mogą obniżać poziom energii. Zmiana nawyków bywa wymagająca, a praca z psychoterapeutą ułatwia osiągnięcie trwałych zmian zarówno na poziomie przekonań, jak i działań. Jeśli odczuwasz chroniczne zmęczenie i szukasz wsparcia psychologicznego, to skontaktuj się z nami.