Kryzys tożsamości – jak odnaleźć siebie w świecie pełnym oczekiwań?

Pytania takie jak „kim jestem?”, „czego naprawdę chcę od życia?” czy „czy żyję zgodnie z własnymi wartościami?” stają się codziennością dla wielu osób. Zjawisko to, określane przez psychologów jako kryzys tożsamości, dotyka ludzi w różnym wieku i na różnych etapach życia. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym jest tożsamość człowieka, jak rozpoznać kryzys tożsamości i – co najważniejsze – jak odnaleźć siebie w świecie pełnym zewnętrznych oczekiwań.

Czym jest tożsamość człowieka?

Tożsamość to złożone i wielowymiarowe pojęcie, które można rozumieć jako wewnętrzną odpowiedź na pytanie „kim jestem?”. To obraz siebie, na który składają się m.in.:

• wartości i przekonania,
• odgrywane role społeczne,
• przynależność do określonych grup,
• zainteresowania, pasje i cele życiowe.

Spójne poczucie tożsamości ułatwia podejmowanie decyzji, budowanie relacji z innymi.

Kryzys tożsamości – co to takiego?

Kryzys tożsamości to stan niepewności i zagubienia dotyczący własnej osoby, wartości i celów życiowych. To moment, w którym dotychczasowe wyobrażenie o sobie zostaje zakwestionowane lub zachwiane, co prowadzi do wewnętrznego konfliktu i poczucia dezorientacji. Kryzysu tożsamości doświadczają osoby w różnym wieku. Dotyka on zarówno nastolatków, jak i osób w wieku średnim oraz starszym.

Jakie są objawy kryzysu tożsamości

Jak rozpoznać, że doświadczasz kryzysu tożsamości? Objawy dotyczą najczęściej dwóch sfer:

• Emocjonalnej – to poczucie zagubienia, pustki, poczucie lęku bez wyraźnej przyczyny, braku sensu, czy też rozdarcia wewnętrznego.
• Poznawczej – trudności z podejmowaniem decyzji, określaniem priorytetów, porównywanie się z innymi.

To oczywiście przekłada się także na zachowania. Wykonywanie obowiązków staje się trudniejsze. Często osoby doświadczające kryzysu tożsamości porzucają dotychczasowe pasje i zainteresowania lub przestają czerpać z nich radość. Może pojawić się również tendencja do izolacji społecznej lub przeciwnie – desperackie poszukiwanie akceptacji u innych.

Poczucie tożsamości – jak pokonać kryzys?

Doświadczasz kryzysu tożsamości i szukasz technik samopomocy? W takim razie sprawdź poniższe strategie:

• Praktykuj wdzięczność i współczucie – regularne ćwiczenia wdzięczności pozwolą Ci dostrzegać pozytywne aspekty rzeczywistości, które często umykają w natłoku codziennych trosk. Z kolei rozwijanie współczucia wobec siebie zwiększy Twoją wyrozumiałość dla własnych błędów i trudności.
• Buduj autentyczne relacje – otaczaj się ludźmi, którzy otoczą cię swoim wsparciem w trudnych chwilach. Bliskie relacje z innymi nie tylko zwiększają poczucie bezpieczeństwa i szczęścia, ale pomagają lepiej zrozumieć siebie.
• Rozwijaj nawyki wspierające dobrostan psychiczny – sport, medytacja, mindfulness, relaksacja to przykłady aktywności, które zwiększają odporność psychiczną.
• Eksperymentuj – kryzys tożsamości często wiąże się z uczuciem zagubienia i brakiem kierunku. Eksplorowanie nowych aktywności, zainteresowań czy środowisk może pomóc Ci lepiej poznać siebie.
• Prowadź pamiętnik – zapisuj w nim swoje myśli, uczucia, refleksje. W ten sposób lepiej poznasz siebie, odkryjesz wzorce myślenia i zachowania.

Pamiętaj, że pokonanie kryzysu tożsamości wymaga czasu i cierpliwości. To proces, który nie przebiega liniowo – mogą pojawić się zarówno momenty olśnienia, jak i okresy zwątpienia.

Kryzys tożsamości – kiedy warto skorzystać z pomocy terapeuty?

Praca z psychologiem lub psychoterapeutą podczas kryzysu tożsamości może być bardzo pomocna. Dlaczego? Przede wszystkim specjalista ustrukturyzuje proces. Dostosuje go do Twoich potrzeb. Dzięki temu unikniesz sytuacji, w której w ciągu krótkiego czasu chcesz całkowicie odmienić swoje życie.

Psychoterapeuta korzysta z różnych metod, żeby pracować nie tylko na poziomie bieżących zachowań, ale także przekonań i wartości. Dlatego, gdy szukasz wsparcia psychoterapeuty, to zapraszamy do kontaktu z naszym ośrodkiem psychoterapii Podróż. Nasi specjaliści pracują w nurcie integracyjnym – korzystają m.in. z technik poznawczo-behawioralnych, psychoanalitycznych. W ten sposób dostosują sposób i tempo pracy do Twoich indywidualnych potrzeb.