Syndrom pustego gniazda to zjawisko, które dotyka wielu rodziców w momencie, gdy ich dzieci opuszczają dom rodzinny, aby rozpocząć samodzielne życie. Wpływa na kondycję zarówno psychiczną, jak i fizyczną, a także na relacje w związku. W tym artykule przeanalizujemy syndrom pustego gniazda z perspektywy psychologii, omawiając różne aspekty tego zjawiska oraz sposoby na radzenie sobie z nim.

Czym jest syndrom pustego gniazda?

Zgodnie z teorią rozwoju psychospołecznego Erika Eriksona, dorosłość jest etapem, w którym ludzie koncentrują się na wychowaniu i opiece nad kolejnym pokoleniem. Gdy dzieci dorastają i opuszczają dom, rodzice muszą zmierzyć się z nowymi wyzwaniami, takimi jak ponowne zdefiniowanie swojej tożsamości oraz odnalezienie nowych celów życiowych.

Niektórzy rodzice odczuwają silne, nieprzyjemne emocje, takie jak poczucie pustki, smutku, a nawet depresji. Doświadczają oni syndromu pustego gniazda. Należy tu podkreślić, że nie jest to choroba, ani zaburzenie psychiczne, lecz pewien etap, w życiu rodzica.

Syndrom pustego gniazda – objawy

Objawy syndromu pustego gniazda mogą być różnorodne, obejmują przede wszystkim takie emocje, jak:

• poczucie pustki,
• smutek,
• poczucie utraty tożsamości,
• lęk,
• poczucie braku sensu,
• problemy w relacjach.

Odczuwanie powyższych uczuć jest całkowicie naturalne. W ocenie stanu istotne jest ich nasilenie. Gdy emocje utrudniają Ci wykonywanie codziennych obowiązków, sprawiają, że zaniedbujesz istotne dla siebie obszary lub po prostu czujesz, że sobie z nimi nie radzisz, to warto skorzystać ze wsparcia specjalisty.

Syndrom pustego gniazda u kobiet i mężczyzn. Kto jest najbardziej narażony?

Syndrom pustego gniazda często silniej przeżywają kobiety niż mężczyźni. Dlaczego? Istnieje kilka teorii, które to uzasadniają. Niektórzy wskazują, że kulturowo to matki bardziej poświęcają opiece nad dziećmi. Spędzają z nimi więcej czasu, wspierają je i mają silniejsze więzi. Ponadto usamodzielnianie się ostatniego potomka może mieć miejsce w okresie przekwitania, któremu towarzyszą zmiany hormonalne.

Natomiast warto zaznaczyć, że mężczyźni także mogą doświadczyć syndromu pustego gniazda, jednak przezywają go na inaczej, często tłumiąc emocje w sobie.

Czynniki, które sprzyjają wystąpieniu syndromu pustego gniazda, to:

• Całkowite poświęcenie rodzicielstwu – rodzice, którzy zaniedbali inne obszary w swoim życiu, zainteresowania, czy nawet dbanie o relacje w małżeństwie są bardziej narażeni na poczucie pustki.
• Samotne rodzicielstwo – jest ono bardziej wymagające, dlatego po wyprowadzce dziecka powstaje uczucie straty.

Jednocześnie na to, jak rodzice radzą sobie z usamodzielnieniem się dzieci, wpływają także okoliczności, w jakich ma to miejsce. Jeśli towarzyszą temu trudne wydarzenia w innych obszarach np. utrata pracy, to wyprowadzka dzieci może silniej wpłynąć na rodziców.

Ponadto istotne są także czynniki indywidualne. Niektóre osoby silniej reagują na różne wydarzenia, natomiast inne korzystają z technik samopomocy, które ułatwiają przejście przez wymagające okresy w życiu.

Jak sobie radzić z syndromem pustego gniazda?

Syndrom pustego gniazda to pewien etap, który może wystąpić w życiu każdego rodzica. Jeśli doświadczasz trudnych emocji, związanych z wyprowadzką dziecka i jego usamodzielnieniem, to przede wszystkim zacznij od akceptacji. Nie tłum swoich uczuć, zamiast tego postaraj się je zrozumieć i zaakceptować.

Usamodzielnienie dzieci, to doskonały czas na reorganizację życia. To okazja do refleksji, zastanowienia się nad swoimi celami, marzeniami. Więcej czasu daje także przestrzeń na wzmocnienie więzi małżeńskich.

W radzeniu sobie z trudnymi emocjami pomaga także wsparcie bliskich. Rozmowy z przyjaciółmi, rodziną ułatwią przejście przez ten etap w życiu. Warto wprowadzić do planu dnia aktywności wpływające pozytywnie na kondycję psychiczną, takie jak medytacja, aktywność fizyczna, czy też relaksacja.

Syndrom pustego gniazda a terapia

Samopomoc jest istotna, jednocześnie w przypadku silnych objawów syndromu pustego gniazda, które wpływają na codzienne życie, warto rozważyć terapię. Psychologowie i psychoterapeuci mogą pomóc w zrozumieniu swojego stanu oraz w opracowaniu strategii działania. Terapia może być szczególnie pomocna w przypadku, gdy emocje prowadzą do poważniejszych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, czy też stany lękowe. Dlatego jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy, syndrom pustego gniazda trwa długo i nie wiesz, jak sobie z nim poradzić, to skorzystaj ze wsparcia specjalisty.