Rodzina to podstawowa jednostka społeczna. Narażona jest na różne wyzwania – od codziennych konfliktów, po poważne kryzysy. Niektóre problemy są na tyle poważne, że niezbędne jest wsparcie specjalisty. W tym artykule dowiesz się, na czym polega terapia rodzinna, jak przebiega i kiedy warto z niej skorzystać.

Co to jest i na czym polega terapia rodzinna?

Terapia rodzinna to proces, gdzie w spotkaniach uczestniczy więcej niż jeden członek rodziny. Wykorzystywany jest m.in. nurt systemowy, który skupia się na relacjach i interakcjach zachodzących w grupie.

W Ośrodku Psychoterapii Podróż wykorzystujemy podejście integracyjne. To holistyczny sposób pracy, w którym wykorzystujemy dorobek różnych nurtów m.in. terapii psychodynamicznej, co pozwala przyjrzeć się nieuświadomionym procesom, przekonaniom, czy też nierozwiązanym konfliktom z przeszłości.

Jednym, z głównych założeń terapii rodzinnej jest to, że problemy nie są spowodowane przez jedną osobę, lecz są skutkiem integracji pomiędzy członkami rodziny.

Czynnikiem, który ma istotny wpływ na skuteczność procesu, jest motywacja do udziału w terapii rodzinnej. Jeśli część osób nie jest tym zainteresowana, to warto wybrać pomoc indywidualną. Gdy opór jest ze strony dziecka, to warto najpierw udać się do psychologa dziecięcego, który przekaże wskazówki dotyczące pracy w domu, a także sposoby na zachęcenie go do udziału, w spotkaniach.

Kiedy terapia rodzinna będzie dobrym rozwiązaniem?

Terapia rodzinna to wsparcie dla osób, które czują, że ich relacje rodzinne wymagają naprawy, jednak nie wiedzą, jak mogą samodzielnie to zrobić. Pomaga ona rodzinom zmagającym się z szerokim spektrum problemów, takich jak:

• Konflikty – mogą to być nie tylko kłótnie, ale też wszelkiego rodzaju złośliwości i kąśliwe uwagi.
• Brak więzi – osoby żyją w jednej rodzinie, jednak niemal ze sobą nie rozmawiają, nie utrzymują bliskich relacji, lub wręcz się unikają.
• Kryzysy – wydarzenia, które w istotny sposób wpływają na funkcjonowanie rodzin i zaburzają naturalne funkcjonowanie np. śmierć, rozwód, choroba przewlekła, utrata pracy.
• Zaburzenia psychiczne – w pracy z np. depresją, zaburzeniami odżywiania, czy też zaburzeniami lękowymi praca z całym systemem rodzinnym może być znacznie skuteczniejsza niż terapia indywidualna.

Ponadto terapię rodzinną może zalecić terapeuta podczas pracy z dzieckiem. Nierzadko rodzice zgłaszają się do specjalisty np. w związku z trudnościami w nauce, kontaktami z rówieśnikami. Czasem źródłem problemów są napięte relacje w rodzinie i wewnętrzne konflikty, a wtedy terapia rodzinna przyniesie znacznie lepsze rezultaty, niż praca indywidualna.

Jak przebiega terapia rodzinna?

Jedna sesja trwa zwykle od 50 do 90 minut, a spotkania odbywają się co tydzień lub dwa. Najczęściej biorą w nich udział wszyscy uczestnicy terapii, natomiast czasem psychoterapeuta może spotykać się z wybranymi uczestnikami indywidualnie.

Na pierwszych sesjach terapeuta poznaje perspektywy poszczególnych członków rodziny, a także ustalany jest cel terapii. Specjalista od początku dba o stworzenia bezpiecznej przestrzeni, gdzie uczestnicy mogą wyrażać uczucia, opinie, przemyślenia bez osądzania i krytyki. Dzięki temu spotkania uczą otwartej i empatycznej komunikacji.

Dlatego, pomimo że osiągnięcie celu wymaga czasu, to w stosunkowo krótkim czasie można zaobserwować poprawę komunikacji, która wpływa pozytywnie na relacje. Zaangażowanie uczestników terapii rodzinnej nie ogranicza się do udziału w spotkaniach. Istotna jest także praca pomiędzy sesjami i wykorzystywanie np. poznanych technik komunikacji podczas codziennych sytuacji.

Terapia rodzinna często ma formę dialogu, pomiędzy uczestnikami, jednocześnie terapeuta także bierze w tym aktywny udział – nie tylko słucha, ale także nadzoruje przebieg terapii, m.in. zadaje pytania, podsumowuje wypowiedzi uczestników i upewnia się, że Ci zostali dobrze zrozumiani.

Czas trwania terapii rodzinnej jest uzależniony od skomplikowania problemów oraz dynamiki relacji rodzinnych. Zwykle zajmuje ona od kilku miesięcy do kilku lat.